سلام در  این پست قصد معرفی یک کتاب رودارم:

کتاب "راهنمای طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان ها" کتابی بسیار مفید در زمینه تاسیات برق میباشد. این کتاب با زبانی متفاوت و کامل در زمینه مذکور توضیح داده است.
در این کتاب در زمینه انواع سیستم های توزیع برق- زمین و مقاومت الکتریکی آن- اثر عبور برق از بدن- حفاظت در برابر برقگرفتگی- حفاظت در برابر اضافه جریان- افت ولتاژ در مدارها به تفصیل صحبت شده است.
پیشنهاد میکنم حتما این کتاب مفید رو تهیه کنید

انواع تابلوها :

تقسیم بندی نوع اول :

 الف) تابلوی ایستاده قابل دسترسی از جلو

ب) سلولی

پ) تمام بسته دیواری که خود این تابلو ها می توانند اصلی- نیمه اصلی و فرعی باشند.

تقسیم بندی نوع دوم :

تابلوی اصلی: در پست برق و بطرف فشار ضعیف ترانس متصل است.

تابلوی نیمه اصلی: اینگونه تابلو ها ی برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از مجموعه را توزیع و ازتابلوی اصلی تغذیه می شود.

تابلوی فرعی: برای توزیع و کنترل سیستم برق خاصی مانند موتور خانه- روشنایی و غیره به کار

می رود و از تابلوی اصلی تغذیه میشود.

ادمه مطلب ...

بخش اول : آشنایی با تاسیسات الکتریکی

آشنایی با جریان سه فاز

جریان
سه فاز در مداری که سیم بندی القاء شونده آن (آرمیچر) از سه دسته سیم پیچ
جدا که هر کدام نسبت به هم 120 درجه الکتریکی اختلاف فاز دارند تهیه می
شود.

انواع اتصال در سیستم سه فاز

در سیستم سه فاز معمولاً‌ از سه نوع اتصال استفاده می شود :

الف- اتصال ستاره

ب- اتصال مثلث

ج- اتصال مختلط

-محاسبه جریان و ولتاژ در اتصال ستاره

همانطور
که می دانیم در اتصال ستاره اختلاف سطح هر فاز با سیم نول ولتاژ فازی (UP)
و اختلاف سطح هر فاز با فازی دیگر ولتاژ (Ul) را تشکیل می دهند. مقدار
ولتاژ خط از مجموع دو ولتاژ فازی بدست می آید. به همین جهت برای بدست آوردن
مقدار Ul باید برآیند دو ولتاژ فازی را رسم و مقدار آن را محاسبه نماییم.
بدین ترتیب که یکی از بردارها را در امتداد و به اندازه خودش رسم کرده و
سپس بردار را با بردار پهلویش رسم می کنیم. رابطه روبرو برقرار است :

UL=(?3)UP

اما جریانی که از هر کلاف عبور می کند همان جریان خط می باشد. یعنی در اتصال ستاره جریان خط مساوی جریان فاز است . IL=IP

-محاسبه جریان و ولتاژ در اتصال مثلث

در
این روش کلافهای مصرف کننده یا مولد به شکل مثلث قرار می گیرند. همانطور
که می دانیم ولتاژ خط UL در اتصال مثلث همان ولتاژی است که در دو سر کلاف
قرار دارد یعنی در اتصال مثلث ولتاژ خط برابر با ولتاژ فاز است : UL = UP

اما جریانی که از هر خط می گذرد مجموع برداری جریان دو کلاف بعدی است. پس جریان هر خط 73/1 برابر جریان هر فاز است :

IP=(?3)IL

 

در کشورهای صنعتی، سه فاز روش عمومی انتقال توان سه فاز است. این سیستم در وقع نوعی از سیستم چند فاز است.


در نیروگاه های برق یک ژنراتور الکتریکی توان مکانیکی را به یک دسته از جریان های الکتریکی متناوب تبدیل می کند که از هر کدام از سیم پیچ های الکترومغناطیسی یا سیم پیچ های ژنراتور تولید می شوند. جریان ها همگی توابعی سینوسی از زمان هستند و همگی دارای فرکانسی مشابه اما با زاویه های فاز متفاوت.

در یک سیستم سه فاز، زاویه ها دارای اختلاف 120 درجه ای (که حداکثر جداسازی ممکن بین زاویه هاست) هستند. فرکانس معمولاً در اروپا 50 هرتز و در ایالات متحده 60 هرتز است لیست کشورها به همراه پریزهای خطوط برق، ولتاژها و فرکانس ها را مشاهده کنید.) سه فاز معمولاً توسط رنگ ها نشانه گذاری شده اند، که به طور سنتی قرمز، زرد و آبی هستند.

تعریف پست:

پست محلی است که تجهیزات انتقال انرژی درآن نصب وتبدیل ولتاژ انجام می شودوبا استفاده از کلید ها امکان انجام مانورفراهم می شود درواقع کاراصلی پست مبدل ولتاژ یاعمل سویچینگ بوده که دربسیاری از پستها ترکیب دو حالت فوق دیده می شود.

در خطوط انتقال DC چون تلفات ناشی از افت ولتاژ ندارد وتلفات توان انتقالی بسیار پایین بوده ودر پایداری شبکه قدرت نقش مهمّی دارند لزا اخیرا ف این پستها مورد توجه قراردارند ازاین پستها بیشتردر ولتاژهای بالا (800 کیلو ولت وبالاتر) و در خطوط  طولانی به علت پایین  بودن تلفات انتقال استفاده می شود.

معمولا برای راحتی شناسایی فازهای یک سیستم قدرت،
آنها را با رنگ‌های مختلفی مشخص می‌کنند. این کار مزایای زیادی دارد. به
عنوان مثال هنگام تقسیم بار بین فازها اگر رنگ فازها متمایز نباشد، شناسایی
فازها را برای تقسیم بار دشوار خواهد ساخت. از طرفی پیدا کردن طریقه‌ی
صحیح اتصال فازها به یک موتور القایی را بدون نیاز به آزمایش امکان پذیر
می‌سازد.

معتبرترین استانداردی که برای این کار وجود
دارد استاندارد IEC 60446 است. ولی متاسفانه این استاندارد چندان جدی گرفته
نمی‌شود و عملا سیستم رنگ‌های مختلفی ممکن است در کارهای غیر حرفه‌ای
استفاده شوند. (بگذریم که در ایران چون استفاده از رنگ‌‎های مختلف قیمت
نهایی را بالا می‌برد، گاها قید رنگی بودن سیم‌ها را می‌زنند، مخصوصا در
تابلوهای ساخت شرکت‌های غیرمعتبر، این کار (یک رنگ ساختن تابلو) بسیار رایج
است)

طبق استاندارد آی‌ای‌سی، استفاده از این رنگ
بندی برای جلوگیری از اشتباهات و اطمینان از عملکرد مطمئن سیستم در موارد
زیر توصیه شده است:

1. در رنگ روکش کابل‌ها (cables)
2. در سیم‌های داخلی کابل‌های چند سیمه (cores)
3. باسبارها یا همان شینه‌های مسی (busbars)
4. سایروسایل الکتریکی و عایق‌بندی‌ها

همان طور که میدانید اصل استانداردهای IEC به
طور وسیع در دسترس نیست و باید هر قسمتی را که میخواهید خریداری کنید و
این کار را خیلی دشوار می‌کند. با این حال برخی از قسمت‌های این استاندارد
در کتاب‌ها و سایت‌های مختلف انتشار یافته و میتوان به مفاد آن پی برد.

? در تأسیسات برقی دو نوع زمین کردن وجود دارد که ما یکی را (زمین کردن حفاظتی) و دیگری را (زمین کردن الکتریکی) می نامیم .

1) زمین کردن حفاظتی :

زمین
کردن حفاظتی عبارتست از زمین کردن کلیه قطعات فلزی تأسیسات الکتریکی که در
ارتباط مستقیم (فلزبافلز) با مدار الکتریکی قرار ندارند. این زمین کردن
بخصوص برای حفاظت اشخاص درمقابل اختلاف سطح تماسی زیاد به کار برده می شود .
بدین منظور در پست های فشار قوی باید تمام قسمت های فلزی که در نزدیکی و
همسایگی با فشار قوی قرار گرفته اند و مکان تماس عمدی یا سهوی با آن ها
موجود است،

معمولا برای راحتی شناسایی فازهای یک سیستم قدرت،
آنها را با رنگ‌های مختلفی مشخص می‌کنند. این کار مزایای زیادی دارد. به
عنوان مثال هنگام تقسیم بار بین فازها اگر رنگ فازها متمایز نباشد، شناسایی
فازها را برای تقسیم بار دشوار خواهد ساخت. از طرفی پیدا کردن طریقه‌ی
صحیح اتصال فازها به یک موتور القایی را بدون نیاز به آزمایش امکان پذیر
می‌سازد.

معتبرترین استانداردی که برای این کار وجود
دارد استاندارد IEC 60446 است. ولی متاسفانه این استاندارد چندان جدی گرفته
نمی‌شود و عملا سیستم رنگ‌های مختلفی ممکن است در کارهای غیر حرفه‌ای
استفاده شوند. (بگذریم که در ایران چون استفاده از رنگ‌‎های مختلف قیمت
نهایی را بالا می‌برد، گاها قید رنگی بودن سیم‌ها را می‌زنند، مخصوصا در
تابلوهای ساخت شرکت‌های غیرمعتبر، این کار (یک رنگ ساختن تابلو) بسیار رایج
است)

طبق استاندارد آی‌ای‌سی، استفاده از این رنگ
بندی برای جلوگیری از اشتباهات و اطمینان از عملکرد مطمئن سیستم در موارد
زیر توصیه شده است:

1. در رنگ روکش کابل‌ها (cables)
2. در سیم‌های داخلی کابل‌های چند سیمه (cores)
3. باسبارها یا همان شینه‌های مسی (busbars)
4. سایروسایل الکتریکی و عایق‌بندی‌ها

همان طور که میدانید اصل استانداردهای IEC به
طور وسیع در دسترس نیست و باید هر قسمتی را که میخواهید خریداری کنید و
این کار را خیلی دشوار می‌کند. با این حال برخی از قسمت‌های این استاندارد
در کتاب‌ها و سایت‌های مختلف انتشار یافته و میتوان به مفاد آن پی برد.

انواع تابلوها :

تقسیم بندی نوع اول :

 الف) تابلوی ایستاده قابل دسترسی از جلو

ب) سلولی

پ) تمام بسته دیواری که خود این تابلو ها می توانند اصلی- نیمه اصلی و فرعی باشند.

تقسیم بندی نوع دوم :

تابلوی اصلی: در پست برق و بطرف فشار ضعیف ترانس متصل است.

تابلوی نیمه اصلی: اینگونه تابلو ها ی برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از مجموعه را توزیع و ازتابلوی اصلی تغذیه می شود.

تابلوی فرعی: برای توزیع و کنترل سیستم برق خاصی مانند موتور خانه- روشنایی و غیره به کار

می رود و از تابلوی اصلی تغذیه میشود.

ادمه مطلب ...